Izmjene Krivično zakonika bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska stupile su na snagu u petak, 25. augusta.

Prema tim izmjenama, kleveta postaje krivično djelo. Na donošenju zakona insistirao je predsjednik RS-a Milorad Dodik čime želi staviti pod kontrolu javnu scenu ne samo u entitetu, već i u cijeloj Bosni i Hercegovini.

Donošenje ovog zakona kritikovale su brojne zapadne ambasade i međunarodne organizacije smatrajaći da se ovim ugrožava pravo na javnu riječ, kritiku, dijalog… Istovremeno, u medijima su pojavile informacije kako se Dodik dodatno osigurao.

Naime, kako piše slobodnaevropa.org, Dodik svoje stavove plasira preko internet stranice dodik.net registrovane na Islandu, posredstvom kompanije koja vlasnicima domene pruža visok stepen anonimnosti, a za čije bi objave bilo teško eventualno tužiti za klevetu.

U odgovoru za Radio Slobodna Evropa (RSE), ova kompanija navodi da “ne provodi istrage u slučajevima tužbi za klevetu”, te da “neće dobrovoljno otkriti vlasnika domene, ali da će se povinovati presudi ili naredbi sudova Sjedinjenih Američkih Država (SAD)”.

Zbog toga je teško tužiti za klevetu autore sadržaja na tom sajtu, kažu pravnici za Radio Slobodna Evropa.

Domena dodik.net je registrovana 27. juna prošle godine u glavnom gradu Islanda, Rejkjaviku, a podaci se čuvaju na serveru u Kanadi. Registrar je kompanija Namecheap.inc, na čijoj stranici se navodi da upravlja sa više od 17 miliona domena u 18 zemalja. Kompanija osigurava privatnost vlasnicima domena uz pomoć partnerske kompanije “Withheld for Privacy”.

Advokat Nedim Ademović navodi da se u ovom slučaju radi o “takozvanim slučajevima sa inostranim elementom”, odnosno o situaciji gdje strani subjekti preduzimaju određenu radnju van BiH, čiji se efekti, kao što je eventualna šteta, mogu desiti i u BiH, odnosno kada je oštećen neko iz BiH.

Advokat Asim Crnalić navodi da “postoji mogućnost da se ustanovi odgovornost autora koji može odgovarati po Zakonu o zaštiti od klevete BiH”.

Ističe da je, uz autora, odgovoran i izdavač publikacije (osoba koja je zakupila internet domenu), kao i osoba koja je imala stvarnu kontrolu nad izdavanjem teksta (urednik ili administrator stranice).

– On (Dodik) može odgovarati, jer on je autor teksta i on je domaći državljanin i nije sporno da je to njegov tekst”, kaže Crnalić.

Dodaje da bi i vlasnik domene registrovane na Islandu mogao u principu odgovarati, ali je to “realno teško očekivati, jer je zaštićen anonimnošću”.